Tanis komt met alternatieven voor precariobelasting

SLIEDRECHT – De precariobelasting op nutsnetwerken vervalt voor de gemeente Sliedrecht in 2022. Dat betekent dat deze inkomsten van € 745.000,– structureel komen te vervallen en daarom is wethouder Hans Tanis (SGP-ChristeUnie) van Financiën met vier alternatieven gekomen. De raad moet zich daar over gaan buigen. 

Wethouder Hans Tanis wil dat de raad meepraat over een alternatief voor de precariobelasting op nutsnetwerken, die in 2022 komt te vervallen en de gemeentekas raakt. (Foto gemeente Sliedrecht)

De raad zijn deze scenario’s inmiddels voorgelegd in de College Informatie Brief. In de kadernota 2019 belooft Tanis een uitwerking op te nemen, zodat ’tijdig passende en integrale besluitvorming ten behoeve van het meerjarenbeeld van de begroting zal kunnen plaatsvinden’.

Woonlasten omhoog?
Volgens scenario 1 zou compensatie binnen de gemeentelijke woonlasten (verhoging OZB) kunnen plaatsvinden. De afschaffing van de precariobelasting zal leiden tot lagere lasten voor nutsbedrijven. Afhankelijk van de vraag in hoeverre de nutsbedrijven dit voordeel teruggeven aan de klanten (lees: burgers en bedrijven) zal dit leiden tot lagere lasten voor nutsvoorzieningen bij de klanten. Tanis: “Uitgaande van een lagere of gelijk blijvende totaallast voor burgers en bedrijven ligt hier ruimte om de onroerendezaakbelasting (OZB) te verhogen. Hiermee kan de gemeente (een deel van) het wegvallen van de precariobelasting compenseren. Uitgaande van de totale opbrengst OZB van € 3.700.000 (begroting 2018) zou een verhoging van de volledige € 745.000 een stijging OZB betekenen van 20%.”  Hiermee blijft de gemeente Sliedrecht volgens Tanis nog steeds binnen het landelijk gemiddelde. Een verhoging met een lager bedrag is ook mogelijk, maar dat vergt dan ook aanvullende maatregelen uit een van de andere scenario’s.

Bezuiniging?
Een tweede scenario is om de wegvallende opbrengsten te compenseren met een structurele
verlaging van de lasten en/of een structurele verhoging van de baten. Tanis: “Dit kan een taakstellende bezuinigingsopgave inhouden voor de beleidsprogramma’s. Hiervoor is het noodzakelijk om een analyse te doen naar de ontwikkeling van de lasten en baten per programma voor de komende jaren en dit af te zetten tegen de verwachte ontwikkelingen op de verschillende beleidsterreinen.”

100% kostendekkendheid
Scenario 3. Uit de paragraaf lokale heffingen en belastingen van de begroting 2018 blijkt dat bij gemeentelijke heffingen de maximale kostendekkendheid niet gehaald wordt. “Indien dit geforceerd wordt doorgevoerd (alles op 100% kostendekkendheid) zou de totale opbrengst kunnen stijgen met € 537.000,–“, aldus Tanis. Deze opbrengst kan wellicht nog hoger kunnen komen te liggen als gevolg van de mogelijke verhogingen bij Burgerzaken waarvoor geen maximum tarief geldt. Van de € 637.000 opbrengst leges burgerzaken heeft € 540.000 betrekking op paspoorten en rijbewijzen. De prijzen hiervan zijn (vrijwel) niet beïnvloedbaar. Het overige betreft huwelijken, burgerlijke stand en uittreksels GBA. De vraag hoeveel ruimte in deze categorie zit wordt nader onderzocht en nu nog buiten beschouwing gelaten (PM).

Inzet incidentele middelen t.b.v. ingroeivariant
De OZB zou geleidelijk vanaf 2018 of 2019 al verhoogd kunnen worden om het benodigde niveau in 2022 te kunnen bereiken. Tanis: “De meeropbrengst van deze ingroei zou gestort kunnen worden in een nieuw te vormen bestemmingsreserve “ingroei precario”. Hierin kunnen tevens de toekomstige resultaten bij de jaarrekeningen (excl. sociaal domein) gestort worden. Hierdoor wordt het mogelijk om de structurele maatregel(en) enigszins geleidelijk te laten indalen.” Het knelpunt kan hiermee volgens Tanis overigens niet structureel worden opgelost.

Overgangsregeling
Hoe zit het precies? Gemeenten kunnen per zaterdag 1 juli 2017 geen precariobelasting meer heffen over netwerken die nutsbedrijven in, op of boven gemeentegrond exploiteren. Dan treedt namelijk de wet in werking tot afschaffing van de precariobelasting op nutsnetwerken. De Eerste Kamer deed het wetsvoorstel dinsdag 21 maart 2017 als hamerstuk af. Het besluit tot inwerkingtreding van de wet is maandag 22 mei 2017 in het Staatsblad gepubliceerd (Stb. 2017, 196). Gemeenten krijgen maximaal vijf jaar de tijd om de effecten van hun inkomensderving op te vangen. De overgangsregeling geldt alleen voor gemeenten die in 2015 precariobelasting hebben geheven. Gemeenten mogen maximaal het tarief in rekening brengen dat gold woensdag 10 februari 2016, de datum waarop minister Plasterk het wetsvoorstel aankondigde. De minister wil daarmee voorkomen dat de tarieven en het aantal gemeenten dat precario heft verder stijgt. Sliedrecht voldoet aan de criteria voor het overgangsrecht.

Lager
Dat betekent dat tot en met 2021 de opbrengst precariobelasting gehandhaafd kan blijven op € 745.000. Vanaf 2022 valt deze inkomstenbron weg en dalen de gemeentelijke inkomsten met structureel € 745.000. Tanis: “Volgens het COELO belasten ongeveer 90 gemeenten en 3 waterschappen nutsbedrijven met precariobelasting op ondergrondse leidingen. De nutsbedrijven rekenen dit door aan hun klanten. Die klanten zijn vooral huishoudens. Zij betalen de uiteindelijke rekening, wat kan oplopen tot € 86 per huishouden per jaar. Gemeenten nemen deze precariobelasting op leidingen niet mee als zij de gemeentelijke woonlasten in de eigen gemeente vergelijken met die in andere gemeenten. De gemeentelijke woonlasten lijken dan lager dan zij daadwerkelijk zijn.”